Asistan hekimlerin beyin göçüne yönelik tutumlarının yaşam doyumları ve proaktif kişilik özellikleri ile ilişkisi
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, İstanbul/Türkiye’deki asistan doktorlarda beyin göçü eğilimlerinin şiddetini ve etkileyen faktörleri araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma için yerel etik kuruldan (07.01.2022/09.2022.141) ve Marmara Üniversitesi Dekanlığı’an onay alınmış ayrıca katılımcıların bilgilendirilmiş onamları alınmıştır. Veriler, Ocak-Şubat/2022 döneminde Beyin Göçü Tutum Ölçeği (ASBD), Yaşam Doyumu Ölçeği (SWLS) ve Kısa Proaktif Kişilik Ölçeği (APPS) içeren bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Hesaplanan örneklem büyüklüğü 263 kişi olup, tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir.
Bulgular: Medyan yaş 28,0 yıl (ortalama ± standart sapma: 28,4 ± 2,5, aralık: 23-41) idi. Katılımcıların beyin göçü eğilimi (62,8 ± 9,4) ve proaktif kişilik özellikleri (medyan: 51,0) yüksek ancak yaşam doyumları düşüktü (17,1 ± 6,2). Proaktif kişilik özellikleri ile beyin göçü eğilimi arasında pozitif yönlü (r: 0,20, p = 0.002) ancak yaşam doyumu ile ters yönlü bir korelasyon (r: -0,42, p = 0.001) saptandı. Proaktif kişilik özellikleri (OR: 1,03, %95 GA: 1.00-1.06) ve yaşam doyumu (OR: 0,8, %95 GA: 0,82-0,93) beyin göçünü etkileyen iki faktör olarak bulunmuştur.
Sonuç: Çalışmamızda, asistan hekimlerin yaşam memnuniyetleri düşük, proaktif kişilik özellikleri yüksek ve beyin göçü eğilimleri yüksek bulunmuştur.
Referanslar
- Tezcan M. Beyin göçü ve Türkiye. Amme İdaresi Dergisi 1971;4(3):44-71.
- Lin N. A network theory of social capital. The handbook of social capital. 2008;50(1):69.
- Özdemir A, İlhan A. Beyin göçü: Öğrencileri yurt dışı eğitime yönlendiren sebepler bağlamında nitel bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2021;20(42):1159-86.
- Gökbayrak Ş. Uluslarası göç ve kalkınma tartışmaları: Beyin göçü üzerine bir inceleme. SBF Dergisi 2008;63(03):65-82.
- lveren AY, Toksoz G: Türkiye’de beyin göçü yazını ve bir alan araştırması. In“Gürhan Fişek’in İzinde Ortak Emek ve Ortak Eylem”. (eds)Karadogan E, Dertli YN, Milliogulları Ö, Kablay S, Akpınar T. Ankara, Siyasal Publication. 2018:191-214.
- Aksoy Z. Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2012;5(20):292-303.
- Sunar L. Türkiye’de mesleki itibar: Dönüşen çalışma hayatı ve mesleklerin sosyal konumu. Journal of Economy Culture and Society 2020;(Special Issue 1/Supplement 1):29-58.
- Tutkun OF, Koc M. Mesleklere atfedilen kalıp yargılar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2008;41(1):255-73.
- Budakoglu II, Kiyak YS, Coskun O. Tıp Fakültesine başvurudan meslek hayatına: Tıp öğrencisinin ülkelere göre eğitim ve kariyer serüveni. Tıp Eğitimi Dünyası 2020;19(59):108-22.
- Doğan E, Hıdıroğlu S, Karavuş M. Birinci basamak hekimlerinin hastalarla ilgili karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesine yönelik niteliksel bir araştırma. Jour Turk Fam Phy 2017; 08 (1): 02-10.
- Abay ŞE. Hekim adaylarının hekim kimliğine ilişkin algıları: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi metafor analizi örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2017;26(1):1-8.
- Kart E. “Sağlıkta Dönüşüm” sürecinde performansa dayalı ücretlendirmenin hekimler üzerindeki etkileri. Çalışma ve Toplum 2013;38(3):103-140.
- Türk Tabipleri Birliği. Birlikte Kullanım Kapsamında Öğretim Üyelerine, Asistanlara Dayatılan Bireysel Sözleşmelere, Ek Ödeme Kesintilerine Karşı Meslektaşlarımızın Yanındayız. https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=e82b67ce-5faa-11eb-a370-4722d3be3ffd sayfasından 12/11/2024 tarihinde edişilmiştir.
- Beyazadam D, Kaya F, Tasdemir IM, Alimoglu O. Analysis of physical violence incidents against physicians in Turkey between 2008 and 2018. Turkish Journal of Trauma and Emergency Surgery 2022;28(5):641-7.
- Elmacioglu L. Hekimler göçü” tüm zamanların zirvesinde: Son 5 ayda 491’i uzman, 445’i pratisyen 936 hekim yurtdışı yolunda. https://independentturkish.com/node/516911/sa%C4%9Flik/hekimler-g%C3%B6%C3%A7%C3%BC-t%C3%BCm-zamanlar%C4%B1n-zirvesinde-son-5-ayda-491i-uzman-445i-pratisyen-936 adresinden 12/11/2024 tarihinde erişilmiştir.
- Bateman TS, Crant JM. The proactive component of organizational behavior: A measure and correlates. Journal of organizational behavior 1993;14(2):103-18.
- Liguori EW, McLarty BD, Muldoon J. The moderating effect of perceived job characteristics on the proactive personality-organizational citizenship behavior relationship. Leadership & Organization Development Journal 2013;34(4):344-64.
- Uncuoğlu YI, Çakmak AF. Proaktif kişilik ile proaktif çalışma davranışı ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirmenin etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 2017;13(2):425-38.
- Dağlı A, Baysal N. Yaşam Doyumu Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2016;15(59): 1250-62.
- Adovor E, Czaika M, Docquier F, Moullan Y. Medical brain drain: how many, where and why? Journal of Health Economics 2021;76:102409.
- Öncü E, Selvi H, Vayısoglu SK, Ceyhan H: Hemşirelik öğrencilerinde Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çukurova Medical Journal 2018;43(1):207-15.
- Akin A, Abaci R, Kaya M, Arici N. Kısaltılmış proaktif kişilik ölçeği’nin (KPÖ) Türkçe formu. Paper presented at the ICES11 International Conference on Educational Sciences, Famagusta, Cyprus, 2011.
- Crant JM. Proactive behavior in organizations. Journal of management. 2000;26(3):435-62.
- Hameed I, Brohi S, Shahab A. Impact of proactive personality on career adaptability and their intentions for expatriate. Canadian Journal of Career Development 2020;19(1):04-13.
- Mollahaliloglu S, Culha UA, Kosdak M. The migration preferences of newly graduated physcians in Turkey. Medical Journal of Islamic World Academy of Sciences. 2014;22(2): 69-75.
- World Economic Forum. World Economic Forum’s Global Gender Gap Report 2021 [Internet]. Accessed from https://www.weforum.org/reports/global-gender-gap-report-2021 adress on 12/11/2024.
- Kacar G. Türkiye’de beyin göçü ve tersine beyin göçü olgu-larının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Yüksek-öğretimin Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı, 2016.
- Öneri I. Türkiye’den Beyin Göçü (2007-2017). Tezsiz Yüksek Lisans Projesi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2019.
- Gungor ND, Tansel A. Brain drain from Turkey: An empirical investigation. ERC (Economic Research Center) Economic Research Center, Middle East Technical University 2004;4(02):1-10.
- Türk Tabipler Birliği. Asistan Hekim Olmak Çalıştay Raporu [Internet]. Accessed from https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/Asistan%20Hekim%20Olmak%20Calistay%20Raporu(1).pdf on 12/11/2024.
- Eryurt MA, Arslan H, Gunes K, Bani B. Turkey Demographic and Health Survey 2018 advanced analysis study [Internet]. Accessed from http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/ xmlui/bitstream/handle/ 11655/25746/TNSA_2018_ileri_analiz_raporu.pdf?sequence=1&isAllowed=y on 12/11/2024.
- Dikmetas E, Top M, Ergin G. An examination of mobbing and burnout of residents. Turkish Journal of Psychiatry 2011;22(3):137-49.
- Altınok R. Pamukkale Üniversitesi Hastanesi’nde Çalışan Asistan Hekimlerin Şiddete Maruziyet Sıklığı ve İlişkili Etmenler. Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Denizli, 2018.
- Anastasiou E, Anagnostou G, Theodossiou G, Papamargaritis V. Physicians’ brain drain: Investigating the determinants to emigrate through empirical evidence. International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research 2020;13(1):31-41
