Aile Hekimliği Uygulamalarında Lifli Beslenmenin Teşviki
Özet
Diyet lifi, çözünemeyen ve çözünebilir lifler olmak üzere ikiye ayrılır. Çözünemeyen lifler barsaklarda peristaltik dalgaları hızlandırarak gaitanın atılmasına yardım ederler. Çözünebilir lifler ise suda dağılarak visköz hale geçerler. Diyet lifinin konstipasyon,spastik kolon gibi bazı barsak hastalıklarında etkileri, diyabetli kişilerde Hemoglobin A1c’nin düşük seyretmesi üzerine katkısı, mortaliteyi azaltması ve bazı kanserlere karşı koruyucu etki göstermesi gibi etkileri bilinmektedir. Hastalıkların sadece tedavisi değil, oluşmasını önleyici tedbirleri de almak durumunda olan aile hekimleri, sorumlu oldukları popülasyona beslenme önerilerinde bulunmalı ve onları yeterli lif almaya teşvik etmelidir.
Referanslar
- World Health Organization. Noncommunicable diseases country profiles 2011. Geneva: World Health Organization; 2011. http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241502283_eng.pdf
- Diet. http://www.who.int/topics/chronic_diseases/en/ . (erişim: 31-10-2012).
- Özata M. Sağlıklı beslenme ve diyet. “Endokrinoloji Metabolizma ve Diyabet” içinde. (ed) Özata M. 2.baskı. İstanbul, Tıp Kitabevi; 2011:775-799.
- Applegate L. “Beslenme ve Diyet Temel İlkeleri”. (çev.ed) Özpınar H. 1.baskı. İstanbul, Medikal Yayıncılık. 2011.
- Mayo Clinic Staff. Nutrition and healthy eating. http://www.mayoclinic.com/health/fiber/NU00033 . (erişim:10-1-2012)
- Akbayır N. Konstipasyon. “Gastroenteroloji Hepatoloji Tanı ve Tedavi” içinde. (ed) Kalaycı C, Dabak R, 1. baskı. istanbul, Ofset hazırlık baskı. 2010:52-64.
- Lustig RH. Diabetes and dietary fibre: directive or distraction? Clin Experiment Ophthalmol 2012 Apr;40(3):230-231.
- Rimm EB, Ascherio A, Giovannucci E, Spiegelman D, Stampfer MJ, Willett WC. Vegetable, fruit, and cereal fiber intake and risk of coronary heart disease among men. JAMA 1996;275(6):447-451.
- Riccioni G, Sblendorio V, Gemello E, Di BB, Scotti L, Cusenza S, et al. Dietary fibers and cardiometabolic diseases. Int J Mol Sci 2012;13(2):1524-1540.
- Post RE, Mainous AG, III, King DE, Simpson KN. Dietary fiber for the treatment of type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis. J Am Board Fam Med 2012 Jan;25(1):16-23.
- Du H, van der AD, Boshuizen HC, Forouhi NG, Wareham NJ, Halkjaer J, et al. Dietary fiber and subsequent changes in body weight and waist circumference in European men and women. Am J Clin Nutr 2010 Feb;91(2):329-336.
- Batterham RL, Cowley MA, Small CJ, Herzog H, Cohen MA, Dakin CL, et al. Gut hormone PYY(3-36) physiologically inhibits food intake. Nature 2002 Aug 8;418(6898):650-654.
- Small CJ, Bloom SR. Gut hormones and the control of appetite. Trends Endocrinol Metab 2004 Aug;15(6):259-263.
- Cani PD, Lecourt E, Dewulf EM, Sohet FM, Pachikian BD, Naslain D, et al. Gut microbiota fermentation of prebiotics increases satietogenic and incretin gut peptide production with consequences for appetite sensation and glucose response after a meal. Am J Clin Nutr 2009 Nov;90(5):1236-1243.
- Borneo R, Leon AE. Whole grain cereals: functional components and health benefits. Food Funct 2011;Dec 2.
- Fuchs CS, Giovannucci EL, Colditz GA, Hunter DJ, Stampfer MJ, Rosner B, et al. Dietary fiber and the risk of colorectal cancer and adenoma in women. N Engl J Med 1999 Jan 21;340(3):169-176.
- Park Y, Hunter DJ, Spiegelman D, Bergkvist L, Berrino F, van den Brandt PA, et al. Dietary fiber intake and risk of colorectal cancer: a pooled analysis of prospective cohort studies. JAMA 2005; Dec 14;294(22):2849-2857.
- Aune D, Chan DS, Lau R, Vieira R, Greenwood DC, Kampman E, et al. Dietary fibre, whole grains, and risk of colorectal cancer: systematic review and doseresponse meta-analysis of prospective studies. BMJ 2011;343:d6617.
- Aune D, Chan DS, Greenwood DC, Vieira AR, Rosenblatt DA, Vieira R, et al. Dietary fiber and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Ann Oncol 2012; Jan 10.
- Chuang SC, Norat T, Murphy N, Olsen A, Tjonneland A, Overvad K, et al. Fiber intake and total and cause-specific mortality in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition cohort. Am J Clin Nutr 2012 Jul;96(1):164-174.
- Burger KN, Beulens JW, van der Schouw YT, Sluijs I, Spijkerman AM, Sluik D, et al. Dietary fiber, carbohydrate quality and quantity, and mortality risk of individuals with diabetes mellitus. PLoS One 2012;7(8):e43127.
- Freeman BK, Hampsey J. Nutrition and Growth. In: “The Harriet Lane Handbook”. (eds) Tschudy MM, Arcara KM. 9th ed. Philadelphia, Elsevier Mosby; 2012;524-563.
- Mayo Clinic Staff. Nutrition and healthy eating. http://www.mayoclinic.com/health/fiber/NU00033/NSECTIONGROUP=2 . 10-1-2012.
- Anderson J, perryman S, Young L, Prior S. Dietary Fiber. http://www.ext.colostate.edu/PUBS/FOODNUT/09333.html . (erişim: 23-1-2012).
- Basak O, Saatci E. Aile Hekimliği Avrupa tanımı. WONCA AVRUPA 2005 Basımı Türkçe Çevirisi. Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği yayınları-4. 2011;Nisan.
