Aktif Yaşlanma: Fiziksel Boyut
2002 Dünya Yaşlı Toplantısını takiben Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “aktif yaşlanma” tanımını gündeme getirmiştir ve bu bağlamda yaşlıların her anlamda topluma katılımlarının sürdürülmesinin desteklenmesini önermektedir. Yaşlıların bakış açılarına göre aktif yaşlanma işlevselliğin korunması anlamına gelmektedir. İlerleyen yaş ile birlikte işlevselliğin korunmasını sağlamak için fiziksel olarak aktif kalmak ve düzenli fizik egzersiz yapmak etkili bir önlemdir. Düzenli fizik egzersiz ilerleyen yaşla birlikte sağlığın korunması anlamında da pek çok yarar sağlamaktadır. Ancak tüm yararlarına rağmen yaşlılar arasında düzenli fizik egzersiz yapma oranları yeterli değildir. Bu anlamda bir dizi öneri de geliştirilmektedir. DSÖ aktif yaşlanmanın desteklenmesi adına “yaşlı- dostu şehir” kavramını gündeme getirmiş ve yaşlı dostu şehirlerin geliştirilmesi için etkinlikler başlatmıştır. Bu yazıda aktif yaşlanma kavramının tanımından kısaca söz edildikten sonra, yaşlıların aktif yaşlanma ile ilgili algıları, aktif yaşlanmayı belirleyen çeşitli faktörler ve bu faktörlerden fiziksel aktivitenin yaşlı sağlığı ile ilişkisi özetlenecek, ayrıca aktif yaşlanmayı desteklemek amacı ile önerilen yaşlı dostu şehir kavramına da kısaca değinilecektir.
Referanslar
- Active Ageing A Policy Framework. [http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf] adresinden 18/04/2012 tarihinde erişilmiştir.
- Bowling A. Enhancing later life: How older people perceive active ageing? Aging Ment Health 2008;12(3):293-301.
- Ranzijn R. Active Aging-Another Way to Opress Marginalized and disadvantaged Elders? J Health Psychol 2010;15:716.
- Hutchison T, Morrison P, Mikhailovich K. A Review of the literature on active ageing. September 2006, [http://www.canberra.edu.au/centres/healthpact/attachments/pdf/active-ageing.pdf] adresinden 18/04/2012 tarihinde erişilmiştir.
- Depp CA, Jeste DV. Definitions and predictors of successful aging: a comprehensive review of larger quantitative studies. Am J of Geriatr Psychiatry 2006;14:1.
- Kılıçoğlu A, Yenilmez Ç. Huzurevindeki Yaşlı Bireylerde Yaşam Kalitesi ve Bireye Özgü Etkenler ile İlişkisi. Düşünen Adam 2005;18(4):187-195.
- İnal S, Subaşı F, Ay SM, Hayran O. The links between health-related behaviors and life satisfaction in elderly individuals who prefer institutional living. BMC Health Services Research 2007;7:30.
- Chodzko-Zajko WJ, Proctor DN, Fatarone Singh MA, Minson CT, Nigg CR, Salem GJ, Skinner JS. Exercise and Physical Activity for Older Adults. Med Sci Sports Exerc. 2009;41:1510-1530.
- Acree LS, Longfors J, Fjeldstad AS, Fjeldstad C, Schank B, Nickel KJ, Montgomery PS, Gardner AW. Physical activity is related to quality of life in older adults. Health Qual Life Outcomes 2006;4:37.
- Paterson DH, Jones GR, Rice CL. Ageing and physical activity: evidence to develop exercise recommendations for older adults. Appl Physiol Nutr Metab. 2007;32:S69-S108.
- Seals DR, Walker AE, Pierce GL, Lesniewski LA. Habitual exercise and vascular ageing. J Physiol 2009;587(23):5541–5549.
- Shi X, Schaller FA, Tierney N, Chanthavong P, Chen S, Raen PB, Smith ML. Physically active lifestyle enhances vagal-cardiac function but not central autonomic neural interaction in elderly humans. Exp Biol Med 2008;233:209- 18.
- Ragusto CA, Kyle U, Kossovsky MP, Roynette C, Paoloni-giacobino A, Hans D, Genton L, Pichard C. A 3-year longitudinal study on body composition changes in the elderly: Role of physical exercise. Clin Nutr 2006;25:573–580.
- Cress ME, Buchner DM, Prohaska T, Rimmer J, Brown M, Macera C, Depietro L, Chodzko-Zajko W. Best Practices for physical activity programs and behavior counseling in older adult populations. Eur Rev Aging Phys Act 2006;3:34-42.
- Nelson ME, Rejeski WJ, Blair SN, Duncan PW, Judge JO, King AC, Macera CA, Castaneda-Sceppa C. Physical activity and public health in older adults: recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Med Sci Sports Exerc 2007;39(8):1435-45.
- Topsakal N. Sağlıklı Yaşlanma ve Egzersiz. “Aile Hekimleri İçin Yaşlı Sağlığına Bütüncül Yaklaşım” içinde. (ed). S. Serap Çifçili 1. Baskı, İstanbul, Deomed. 2011; 58-86.
- Reichert FF, Barros AJD, Domingues MR, Hallal PC. The role of perceived personal barriers to engagement in leisure-time physical activityAm J Public Health 2007; 97(3): 515-519.
- Paivi M, Mirja H, Terttu P. Changes in physical activity involvement and attitude to physical activity in a 16-year follow-up study among the elderly. J Aging Res 2010 Article ID 174290. [http://www.hindawi.com/journals/jar/2010/174290]adresinden 23/04/2012 tarihinde erişilmiştir.
- Moschny A, Platen P, Klaaßen-Mielke R, Trampisch U, Hinrichs T. Barriers to physical activity in older adults in Germany: a cross-sectional study. Int J Behav Nutr Phys Act 2011;8:121.
- Aslan D, Özcebe H, Temel F, Takmaz S, Topatan S, Şahin A, Arıkan M, Tanrıverdi B. What influences physical activity among elders? A Turkish experience from Ankara, Turkey. Arch Gerontol Geriatr 2008;46:79-88.
- Wurm S, Tomasik MJ, Tesch-Römer C. On the importance of a positive view on ageing for physical exercise among middle-aged and older adults: Crosssectional and longitudinal findings. Psychol Health 2010;25(1): 25-42.
- Wilcox S, Dowda M, Griffin SF, Rheaume C, Ory MG, Leviton L et al. Results of the first year of active for life: Translation of 2 evidence-based physical activity programs for older adults into community settings. Am J Public Health 2006;96:1201–1209.
- Yan T, Wilber KH, Aguirre R, Trejo L. Do sedentary older adults benefit from community-based exercise? Results from the active start program. The Gerontologist 2009;49(6):847-855.
- Global Age friendly cities: A guide. WHO, 2007. [http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf] adresinden 23/04/2012 tarihinde erişilmiştir.
