Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar ile İlgili Güncel Tartışmalar
Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), organizmanın gen diziliminin değiştirilmesi ya da gen aktarımı ile kendi doğasında bulunmayan bir özellik kazandırılmasıyla oluşan ürünlerdir. Bu ürünlere ayrıca transgenik ürünler, bu teknolojiye rekombinant DNA teknolojisi de denir. GDO teknolojisi uygulamaları küresel bir strateji olmaktan çok tarım sektöründe maliyetleri düşürüp verimi artırarak kâr marjını yükseltmek amacıyla başlatılmıştır. Ancak uzun vadede bu uygulamaların küresel besin sorununa çözüm getirebileceği de düşünülmektedir. Bununla birlikte GDO’ların besin kaynağı olarak kullanılması ciddi tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Ne yazık ki bilgi kirliliğinin çok olması nedeniyle halkımızın GDO’lu besinler ve bunların güvenilirliği hakkında sağlıklı bir bilgisi bulunmamaktadır. Halk ile bire bir iletişimde bulunan hekimlerin, özellikle aile hekimlerinin, bu konuda farkındalık yaratması oldukça önemlidir. Bu yazı ile, güncel bilgiler ışığında GDO hakkında aile hekimlerini bilgilendirmek ve onların sıklıkla karşılaşabilecekleri sorulara yanıt vermelerini kolaylaştırmak amaçlanmıştır.
Referanslar
- World Health Organisation. Food Safety Department. 20 Questions on genetically modified (GM) foods 2007 http://www.who.int/foodsafety/publications/biotech/en/ 20questions en.pdf adresinden 05/02/2008 tarihinde eriþilmiþtir.
- Kefi S. GDO ve etkileri. 6.Teknik Kongre. Tarım ve Mühendislik TMMOB Ziraat Mühendisleri Yayın Organı 2005;72:24.
- Ölçü. TMMOB Yayın Organı, 2005 Nisan;112-119.
- Clive J. International Service for the Acquisition of Agri-biotech Applications. Global Status of Commercialized Biotech/www.isaaa.org/resources/publications/ briefs/ 41/ executivesummary/default.asp.html adresinden 26/05/2010 tarihinde eriþilmiþtir.
- Ahmed F.E. Detection of genetically modified organisms in foods. Trends in Biotechnology 2002;20(5):215-223.
- FAO/WHO: Evaluation of allergenicity of genetically modified foods. Report of a Joint FAO/WHO Expert Consultation on Foods Derived from Biotechnology, 22-15 January 2001, Rome Italy. http:// www.fao.org /es/esn/ allergygm.pdf. adresinden 17/11/2009 tarihinde eriþilmiþtir.
- Regulation (EC) No 1829/2003 of the European Parliament and of the Council of 22 September 2003 on genetically modified food and feed; http://europa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/2003/l_268/l_26820031018en00010023.pdf adresinden 17/11/2009 tarihinde eriþilmiþtir.
- Yanaz, S. Genetik olarak değiştirilmiş organizmalar (GDO) konusu ve Cartagena biyogüvenlik protokolü. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Dergisi 2003; http://www.dtm.gov.tr/ead /DTDERGI/nisan2003/genetik.htm. Adresinden 17/11/2009 tarihinde erişilmiştir.
- Beever D.E, Kemp F. Safety issues associated with the DNA in animal feed derived from genetically modified crops: A review of scientific and regulatory procedures. Nutr Abst Revs 2000;70:197-204.
- Einspanier et. al. The fate of forage plant DNA in farm animals, a collaborative case-study investigating cattle and chicken fed recombinant plant material. Eur. Food Res. Technol 2001;212:129-134.
- Hohlweg U, Doerfler W. On the fate of plant or other foreign genes upon the uptake in food or after intramuscular injection in mice. Mol Genet Genomics 2001;265:225-233.
- Phipps R.H, Beever D.E. Detection of transgenic DNA in bovine milk: Preliminary results for cows receiving a TMR containing Yieldguard TM MON810. Proc Int Anim Agr Food Sci Conf July 2001, Indianapolis, 2001:476.
- Nordlee J.A, Taylor S.L, Townsend J.A, Thomas L.A, Bush R.K. Identification of a Brazil nut allergen in transgenic soybeans. N Engl J Med. 1996;334:688-692.
- Cellini F, et al. Unintended effects and their detection in genetically modified crops. Food and Chemical Toxicology 2004; 42:1089-1125.
- Artemis D, Ioannis S. Arvanitoyannis. Health risks of genetically modified foods. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2009;49:164-175.
- Safety aspects of genetically modified foods of plant origin. Report of a Joint FAO/WHO Expert Consultation on Foods Derived from Biotechnology. World Health Organization, Headquarters Geneva, Switzerland 29 May-2 June 2000.
