Huzurevinde kalan yaşlı bireylerde yaşam doyumunu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Giriş ve Amaç: Yaşam doyumu; insanın beklentileriyle elinde olanların karşılaştırılması sonucu elde edilen sonuç, insanın yaşamla ilgili inanç ve değerlendirmelerinin toplamı ve insanın hayatıyla ilgili genel tutumu olarak tanımlanmaktadır. Yaşam doyumunun psikolojik iyilik haline etkisi bilinmektedir. Bu araştırmada huzurevinde kalan yaşlıların yaşam doyumu düzeylerinin ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, Şubat-Nisan 2024 tarihleri arasında, İstanbul’da bulunan dört özel huzurevinin sakinleri ile yürütülmüştür. Sosyodemografik bilgilere ilişkin sorulardan ve “Güncelleştirilmiş Yetişkin Yaşam Doyum Ölçeği”nden oluşan bir anket yüz yüze görüşme tekniğiyle uygulanmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı analizler ve Mann Whitney U veya Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Testlerde istatistiksel anlamlılık derecesi p=0,05 ve güven aralığı %95 olarak alınmıştır.
Bulgular: Çalışmaya 39 kadın (%62,9) ve 23 erkek (%37,1) olmak üzere, dâhil edilme kriterlerini taşıyan toplam 62 kişi katılmıştır. Katılımcıların yaşam doyumuna ilişkin puan ortalamaları 9,6 (SS=3,88) bulunmuştur. Kişilerin eğitim düzeyinin yüksek olmasının, arkadaşları olmasının ve arkadaşları ile sık görüşmesinin yaşam doyumunu arttırdığı görülmüştür (sırasıyla p=0,009, p=0,015 ve p<0,001).
Sonuç: İleri yaşta yaşam doyumunu etkileyen en önemli değiştirilebilir faktörler arasında arkadaşlık ilişkileri bulunmaktadır. Bu bağlamda yaşlıların sosyal çevrelerini destekleyici girişimler yaşam doyumunu arttırmak ve psikolojik iyilik halini sürdürmekte faydalı olacaktır.