Öğrencilerin Menstruasyon Dönemindeki Kültürel Davranış ve Uygulamaları
Amaç: Bu araştırma ebelik bölümünde eğitim gören öğrencilerin menstruasyona yönelik kültürel davranış ve uygulamalarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın örneklemini, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ebelik bölümünde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 244 öğrenciden araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 240 (%98) öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından literatür bilgilerine dayanarak hazırlanan anket formu aracılığı ile yüz yüze toplanmıştır. Verilerin analizinde; yüzdelik dağılımlar kullanılmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin %59,6’sı (s=143) 17-20 yaş aralığında, yaş ortalaması ise 20,33±1.65 olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin %38,8’inin birinci sınıf (s=93), %25,4’ünün ikinci sınıf (s=61), %18,3’ünün üçüncü sı- nıf (s=44), %17,5’inin dördüncü sınıf (s=42) olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin %54,2’sinin (s=130) anne eğitim durumu ilköğretim, %50,8’inin (s=122) baba eğitim durumu ilköğretim, %86,7’sinin (s= 208) annesi çalışmıyor, %70,8’inin (s=170) ise babası çalışmaktadır. Öğrencilerin menarş yaş ortalaması 13,49±1,10’dur. Öğrencilerin %51,7’sinin (s=124) menarş yaşının 11-13 yaş aralığında olduğu, %56,7’sinin (s=136) menstruasyon gününü adet olarak tanımladığı, %33,3’ünün (s=80) ise menstruasyon gününü üçlü seçenekte (regl, adet, hasta) ifade ettiği belirlenmiştir. Öğrencilerin %94,6’sı (s=227) menstruasyon döneminde yapılması uygun olmayan davranış olarak tırnak/saç kesme, kıl/tüy alma, hac/umre ibadetleri yapmayı, %81,7’si (s=196) ise bu dönemde Kur’an okunmaması gerektiğini ifade etmiştir. Öğrencilerin %42,5’i (s=102) yaşadığı topluma yönelik menstruasyon dönemine ait yasak olarak bu dönemin gizli tutulması gerektiğini ifade etmiştir.
Sonuç: Öğrencilerin çoğunluğunun öğrenim gördüğü bölüm açısından menstruasyon konusunda bilgi almaları- na rağmen menstruasyon dönemine özgü kültürel davranış ve uygulamalarının olduğu saptanmıştır.
Referanslar
- Çıtak N, Terzioğlu F. Abant İzzet Baysal Üniversitesinde Öğretim Gören Kız Öğrencilerin Primer Dismenoreye İlişkin Bilgi ve Uygulamaları. Sağlık ve Toplum 2002; 3:69-80.
- Öncel S, Yılmaz M, Ak G. Kız Öğrencilerin Menstruasyona İlişkin Bilgi ve Davranışları. Hemşirelik Forumu 2003;6 :24-32.
- Ali TS, Rizvi SN. Menstrual knowledge and practices of female adolescents in urban Karachi, Pakistan. Journal of Adolescence 2010; 33(4):531-41.
- Marvan ML, Vacıo A, Espınoza-Hernandez G. A Comparison Of Menstrual Changes Expected By Premenarcheal Adolescent and Changes Actually Experienced By Post-Menarcheal Adolescent in Mexico. Journal of School Health 2001;71:458-61.
- Golbasi Z, Taskin L. Evaluation of school-based reproductive health education program for adolescent girls. International Journal of Adolescent Medicine and Health 2009;21(3):395-404.
- Şenol V, Gündüz E, Öztürk A. Kayseri ilinde adolesan kızların menarş ve menstruasyon konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2010;20(2):77-83.
- Wong LP, Khoo EM. Menstrual-related attitudes and symptoms among multi-racial Asian Adolescent Females. Int J Behav Med 2011;18:246–53.
- Kulaksızoğlu A. Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. 3. Basım. 2001;269.
- Başer M. Adolesan cinselliği ve gebelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;4:50-4.
- Yılmaz MA. Aladağ Halk Kültürü Araştırması, Çukurova Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2005.
- Erenel ŞA, Şentürk İ. Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin dismenore yaşama durumları ve dismenore ile baş etmeye yönelik uygulamaları. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;14:48–60.
- Okumuş F, Demirci N. Türkiye’de vajinal duş gerçeği. Florence Nightingale. Hemşirelik Dergisi 2014;22 (1):53-62.
- Arıkan D, Tortumluoğlu G, Özyazıcıoğlu N. Öğrencilere verilen planlı eğitimin menstruasyon hijyen davranışlarına etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2004; 2-14.
- Turan T, Ceylan SS. 11-14 yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin menstruasyona yönelik bilgileri ve uygulamaları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2:42-52.
- Dündar B, Anıl H, Akyol P, Eren E, Dündar N. Isparta’daki kız çocuklarında ortalama menarş yaşının ve menarşı etkileyen etmenlerin saptanması. Türk Pediatri Arşivi 2008;43:5054.
- El- Gilany HA, Badawi K, El-Fedawy S. Menstrual hygiene among adolescent schoolgirls in Mansoura, Egypt. Reproductive Health Matters 2005;13(26): 147-52.
- Ali TS, Rizvi SN. Menstrual knowledge and practices of female adolescents in urban Karachi, Pakistan. Journal of Adolescence 2010;33(4):531-41.
- Ortiz MI. Primary dysmenorrhea among Mexican university students: prevalence, impact and treatment. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2010;152:73-7.
- Rigon F, Bianchin L, Bernasconi S, et al. Update on Age at Menarche in Italy: Toward the Leveling Off of the Secular Trend. Journal of Adolescent Health 2010;46:238-44.
- Demirel S, Terzioğlu F. Gaziantep ili Şahinbey ilçesi ilköğretim okullarında öğrenim gören 5. ve 6. sınıf kız öğrencilerin menstruasyon fizyolojisine ilişkin bilgilerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003;5:47-60.
