Aile Hekimliğinde Topikal Kortikosteroidler
Özet
Dermatolojik hastalıklar aile hekimliği pratiğinde önemli bir iş yükü oluştururlar. Topikal kortikosteroidler (TKS) ise birçok dermatolojik hastalıkta önemli faydalar sağlayan ilaçlardır. Genellikle 4 veya 7 gruba ayrılarak incelenirler. Pomad (merhem), krem, yağlı (emollient) krem, losyon, sprey, jel ya da kortikosteroid emdirilmiş teypler şeklinde formları vardır. Temel olarak etkilerini antienflamatuar, antiproliferatif ve immunosupresif etkiyle gösterirler. Ancak yanlış kullanıldığında ciddi olabilen yan etki potansiyelleri vardır. Aile hekimleri, hiçbir ayırım yapmadan hastaların tüm sağlık sorunlarıyla ilgilenirler. Bu nedenle, dermatolojik hastalıklarda etkin bir tedavi sunmak ve hastaları potansiyel yan etkilerden korumak için her gruptan en azından bir veya iki tane ilacı endikasyonları, yan etkileri, veriliş formları ile bilmelidirler.
Referanslar
- Görpelioğlu S. Aile Hekimliğinde Tanımlar, Kavramlar ve Türkiye’ye Özgü Durumlar. “Birinci Basamakta Tanı ve Tedavi” içinde.(eds) Bozdemir N, Kara İH. Adana, Nobel Kitabevi. 2010; 1-8.
- Julian C. Dermatology in general practice. British Journal of Dermatology 1999;141:518-20.
- Usatine RP, Krejci-Manwarig J. Dermatology. “Textbook of family medicine” içinde. (eds) Rakel D, Rakel E. 8 baskı. Philadelphia, Elsevier Health Sciences. 2011;690-730.
- Del Rosso J, Friedlander SF. Corticosteroids: options in the era of steroid-sparing therapy. Journal of the American Academy of Dermatology 2005;53(1):50-8.
- Gürel MS. Topikal Kortikosteroidler. “Dermatolojide Tedavi” içinde. (eds) Tuzun Y, Serdaroğlu S, Erdem C, Özpoyraz M, Önder M, Öztürkcan S. Birinci baskı.İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri. 2010:973-84.
- Arcara KM. Formulary Adjunct. “Harriet Lane Handbook” içinde. (eds) Tschudy MMA, K.M. 19 baskı. Philadelphia, Elsevier mosby. 2012: 989-1012.
- Aydın F. Psoriasis Tedavisinde Yerel Tedavi Seçimi. “ Dermatolojide Gelişmeler 10” içinde. (eds) Tuzun Y, Serdaroğlu S, Göksügür N, Engin B, Kutlubay Z. İstanbul, Veritas Basım Merkezi Ltd. Şti. 2013.
- Baş VN, Çetinkaya S, Ağladıoğlu SY, Kendirci HP, Aycan Z. Topikal Steroide Bağlı İyatrojenik Cushing Sendromu. Çocuk Dergisi 2010;10(3):152-5.
- Tüzün Y. Dermatolojide Yerel Kortikosteroidler. Cilt Hastalıkları ve Yara Bakımı Sempozyumu. İstanbul:, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. 2001; 23-31.
- Ference JD, Last AR. Choosing topical corticosteroids. American family physician 2009;79(2):135-40.
- Aydemir EH. Yerel Kortikosteroid Kullanımı. Klinik Gelişim 2009;22(3):65-7.
- Kutlubay Z, Karakuş Ö, Engin B, Serdaroğlu S. Psoriasis: klinik tiplere göre tedavi yaklaşımı. Dermatoz 2012;3(1):33-8.
- Alexandre G, Céline V, Patrice M, Carole C-M, Philippe H. Effects of topical corticosteroids on cell proliferation, cell cycle progression and apoptosis: In vitro comparison on HaCaT. International journal of pharmaceutics 2014;2:479.
- Tüzün Y. Psoriasis Vulgaris. “Dermatolog Olmayanlar İçin Dermatoloji” içinde. (eds) Tüzün Y, Engin B. 1 basım.. İstanbul, İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu. 2012; 9-36.
- Lenane P, Macarthur C, Parkin PC, et al. Clobetasol Propionate, 0.05%, vs Hydrocortisone, 1%, for Alopecia Areata in Children: A Randomized Clinical Trial. JAMA dermatology 2014;150(1):47-50.
- Brazzini B, Pimpinelli N. New and established topical corticosteroids in dermatology. American journal of clinical dermatology 2002;3(1):47- 58.
- Fisher DA. Adverse effects of topical corticosteroid use. Western journal of medicine 1995;162(2):123.
- Irving Katz H, Prawer SE, Mooney JJ, Samson CR. Preatrophy: covert sign of thinned skin. Journal of the American Academy of Dermatology 1989;20(5):731-5.
- Hengge UR, Ruzicka T, Schwartz RA, Cork MJ. Adverse effects of topical glucocorticosteroids. Journal of the American Academy of Dermatology 2006;54(1):1-15.
- Contact Dermatitis and Drug Eruptions. “Andrews’ Diseases of The Skin Clinical Dermatology” içinde. (eds) James WDB, T.G, Elston,D.M. 10 Baskı. Philadelphia, Saunders Elsevier, 2006:91-138.
- Oztekin C, Oztekin A, Celik SB, Can H. Tinea inkognito: Olgu. Turkish Family Physcian. 2014;5(2):15-7.
- Dhar S, Seth J, Parikh D. Systemic side-effects of topical corticosteroids. Indian journal of dermatology 2014;59(5):460.
- Taheri A, Cantrell J, Feldman SR. Tachyphylaxis to topical glucocorticoids; what is the evidence? Dermatology online journal 2013;19(7).
- Afifi T, de Gannes G, Huang C, Zhou Y. Topical therapies for psoriasis: evidence-based review. Canadian family physician 2005;51(4):519-25.
- Ghosh A, Sengupta S, Coondoo A, Jana AK. Topical corticosteroid addiction and phobia. Indian journal of dermatology 2014;59(5):465.
- Hajar T, Leshem YA, Hanifin JM, et al. A systematic review of topical corticosteroid withdrawal (“steroid addiction”) in patients with atopic dermatitis and other dermatoses. Journal of the American Academy of Dermatology 2015;3:541-9.
- Chi C-C, Wang S-H, Kirtschig G, Wojnarowska F. Systematic review of the safety of topical corticosteroids in pregnancy. Journal of the American Academy of Dermatology 2010;62(4):694-705.
- Tiwari A, Goel M, Pal P, Gohiya P. Topical-steroid-induced iatrogenic Cushing syndrome in the pediatric age group: A rare case report. Indian journal of endocrinology and metabolism 2013;17(Suppl1):257.
- Öneş Ü, Güler N, Tamay Z. Atopik Dermatit ve Ürtiker. “Pediyatri” içinde. (eds) Neyzi O, Ertuğrul T. 4. basım. İstanbul, Nobel Tıp Kitbevleri. 2010:745-52.
- Hatipoğlu N, Kurtoğlu S, Keskin M, Kendirci M. Topikal steroid kullanımına bağlı iyatrojenik Cushing sendromu. Erciyes Medical Journal 2007;29:155-8.
